Oro-myofuctionele stoornissen
Afwijkende ontwikkeling van de mondmotoriek en de tandenstand.
Oro-Myofuctionele stoornissen
Bij oro-myofunctionele stoornissen is het belangrijk dat er vroegtijdig ingegrepen wordt om verdere negatieve ontwikkelingen van de mondmotoriek en de tandenstand te vermijden. Laattijdig ingrijpen kan directe negatieve gevolgen hebben voor de spraak-en taalontwikkeling van een kind
om dit te voorkomen worden proactieve maatregelen aangeraden.
Duim/vingerzuigen en/of speenzuigen
Wanneer een kind op de leeftijd van drie jaar nog steeds op een speen, duim of vinger zuigt, kan dit aanleiding geven tot afwijkende groeipatronen en functionele stoornissen. Men spreekt in dit geval dan ook over afwijkend mondgedrag. Aanhoudend speen-, duim- of vingerzuigen kan aanleiding geven tot een afwijkende tandenstand of een afwijkend groeipatroon van de kaak. Bovendien leidt het aanhoudende zuiggedrag tot verslapping van de lip- en tongspieren. Deze verslapping leidt op zijn beurt tot een afwijkende tandenstand en vergroeiing van de kaak. Er kunnen ook bijkomende functionele problemen ontstaan zoals open mondgedrag, afwijkend slikken en articulatiestoornissen (bv. lispellen).
Open mondgedrag
Bij open mondgedrag is de normale rustpositie van de tong afwijkend. Een correcte tongpositie in rust wil zeggen dat de tongpunt tegen het verhemelte rust, juist achter de boventanden. Onze lippen zijn gesloten en we ademen door onze mond. Bij open mondgedrag is de mond vaak open en ligt de tong plat in de mond, rustend tussen de boven- en de ondertanden. Omdat de tong plat in de mond ligt, is de normale spanningsrelatie die de spieren van de tong en de lippen uitoefenen op ons gebit verstoord. Open mondgedrag geeft aanleiding tot een afwijkende tandenstand en articulatiestoornissen. Bovendien gaat het vaak gepaard met mondademen waardoor de lucht niet gefilterd wordt door de neus. Kinderen en volwassenen met open mondgedrag hebben dan ook vaker oorproblemen en problemen met de luchtwegen.
Habitueel mondademen
Habitueel mondademen is vaak het gevolg van open mondgedrag. De oorzaken en de gevolgen zijn hierboven beschreven. Het betekent dat het ademen via de mond een gewoonte geworden is terwijl de neus voldoende doorgankelijk is. Habitueel mondademen geeft aanleiding tot het steeds terugkeren van infecties van het middenoor en de keel of luchtwegen. Steeds terugkerende middenoorinfecties kunnen leiden tot gehoorschade en spraak- en taalontwikkelingsstoornissen.
Afwijkend slikken
Bij afwijkend slikgedrag wordt de tong tussen de tanden geduwd (ongeveer 2000 keer/ dag). Dit heeft een effect op de tandenstand en kan aanleiding geven tot bijkomende spraak-en taalstoornissen.
Afwijkende tongpositie in rust
Bij een afwijkende tongpositie in rust ligt de tongpunt niet tegen het verhemelte dus achter de boventanden, maar plat in de mond tussen de ondertanden. Soms ligt de tong ook te ver naar achteren in de mond. Een afwijkende tongpositie in rust kan aanleiding geven tot een abnormale tandenstand en/of ontwikkeling van de kaak. Hiermee gaan vaak articulatiestoornissen gepaard.
Foutieve lipgewoonten
Foutieve lipgewoonten zijn vaak het gevolg van open mondgedrag. Omdat door het mondademen de lippen vaker droog worden, wordt het als ‘prettig’ of verzachtend ervaren om de lippen nat te maken door eraan te likken en/of op te zuigen.
Afwijkend kauwen
Bij afwijkend kauwen zijn er problemen bij het afbijten van voedsel van de vork of lepel of wordt de kauwbeweging verkeerd uitgevoerd door aan twee kanten tegelijk te kauwen. Aan twee kanten tegelijk kauwen kan ook aanleiding geven tot smakken.
Nagelbijten
Tijdens het nagelbijten beweegt de onderkaak naar voren en komt er een abnomale spanning op het kaakgewricht. Deze abnomale spanning kan resulteren in pijn. Tijdens het nagelbijten is ook de normale tongpositie in rust verstoord wat aanleiding kan geven tot anatomische en functionele problemen zoals:
- Open mondgedrag
- Frequent terugkerende infecties van het middenoor of de keel
- Articulatiestoornissen.
Therapie
Oro-myofunctionele therapie is een intensieve therapie waarbij er ook thuis geoefend moet worden.
Er wordt een oefenschema gemaakt op maat van de noden van de patient.
Oro-myofunctionele therapie wordt terugbetaald door de verplichte ziekteverzekering. De duur van de therapie is afhankelijk van de ernst en de hardnekkigheid van de stoornis.
Het doel van de therapie is het automatiseren van het correcte mondgedrag. Dit wil zeggen dat het kind oude gewoontes moet afleren en nieuwe, correcte gewoontes moet aanleren.
